Цивилизацијата Џирофт, позната и како цивилизација Халил Руд, е цивилизација од бронзеното време која процветала во југоисточниот регион на денешен Иран од околу 3000 п.н.е. до 2000 година п.н.е. Откривањето на оваа цивилизација во раните 2000-ти фрли нова светлина врз античката историја на Блискиот Исток, но и таа останува обвиткана со мистерија.

Откривајќи го Џирофт

Откривањето на цивилизацијата Џирофт започна кога иранските власти интервенираа во нелегалните ископувања во близина на селото Џирофт кон крајот на 1990-тите. Властите конфискуваа голем број артефакти, вклучително и неколку испишани плочи, што го привлекоа вниманието на археолозите.

Во 2001 година, тим од ирански археолози предводени од Јусеф Маџидзадех започнаа ископувања на неколку локации во долината на реката Халил во провинцијата Керман, вклучувајќи ги Дагианус и Конар Сандал. Тимот набрзо открил сложена цивилизација која развила систем на пишување, металургија и земјоделство и создала сложени уметнички дела, вклучувајќи скулптури и церемонијални садови.

Мистеријата на Џирофт

И покрај значајните откритија направени во Џирофт, цивилизацијата останува загадочна. Јазикот на цивилизацијата Џирофт сè уште не е разбран, а испишаните табли пронајдени на локацијата допрва треба да бидат целосно дешифрирани. Целта на големите архитектонски структури пронајдени во Дагианус и Конар Сандал е исто така нејасна, а политичката организација и односот на цивилизацијата со другите антички цивилизации од Блискиот Исток сè уште се истражуваат.

Мистеријата околу цивилизацијата Џирофт ја зароби имагинацијата на научниците и на јавноста, а многу теории се предложени за да се објаснат нејзиното потекло и значење. Некои научници сугерираат дека цивилизацијата Џирофт била дел од поголем културен комплекс кој се протегал низ Блискиот Исток, додека други тврдат дека тоа била независна цивилизација која се развивала изолирано.

Важноста на цивилизацијата Џирофт

Цивилизацијата Џирофт е значајна поради неколку причини. Прво, таа е една од најстарите и најнапредните цивилизации за кои е познато дека постоела на Блискиот Исток. Системот на пишување на цивилизацијата Џирофт, кој датира од III милениум п.н.е., претходи на развојот на клинесто писмо во Месопотамија со неколку векови. Ова сугерира дека цивилизацијата Џирофт одиграла клучна улога во развојот на системите за пишување на Блискиот Исток. Написот се состои од низа симболи и слики испишани на плочи направени од непечена глина. Таблетите содржат различни текстови, вклучувајќи административни записи, религиозни текстови и литературни дела.

Второ, откривањето на цивилизацијата Џирофт го предизвика нашето разбирање на античката историја на Блискиот Исток. Пред неговото откривање, историчарите верувале дека во регионот доминирале Сумерите во Месопотамија и Еламитите во западен Иран. Откривањето на цивилизацијата Џирофт сугерира дека во регионот имало и други моќни и влијателни држави.

Трето, цивилизацијата Џирофт е значајна затоа што била многу софистицирана држава со сложен административен систем. Владетелите на цивилизацијата веројатно биле моќни и богати, како што сведочат големите палати и гробници пронајдени во Дагианус и Конар Сандал. Цивилизацијата исто така беше многу стратификувана, со мала владејачка елита која го контролираше огромното мнозинство од богатството и ресурсите.

Конечно, уметничкото наследство на цивилизацијата Џирофт е исто така значајно. Цивилизацијата произведувала широк спектар на метални предмети, вклучувајќи оружје, алатки и накит. Цивилизацијата била позната и по нејзините сложени уметнички дела, вклучувајќи скулптури, керамика, текстил и калиграфија. Особено вреди да се забележи калиграфијата на цивилизацијата Џирофт, со натписи на табли и други предмети со уникатен стил кој допрва треба целосно да се разбере.

Дагианус и Конар Сандал

Дагианус и Конар Сандал се две од најважните археолошки локалитети поврзани со цивилизацијата Џирофт.

Дагианус

Дагианус се наоѓа во долината на реката Халил, на околу 50 километри источно од градот Џирофт. Локалитетот зафаќа површина од приближно 50 хектари и вклучува голема централна тумба и неколку помали могили. Ископувањата во Дагианус открија комплекс од згради што вклучува голема палата, храм и неколку помали градби. Палатата е една од најголемите и највпечатливите градби на локацијата, со должина од околу 80 метри и ширина од 60 метри. Таа е поделена на низа соби и дворови, а нејзините ѕидови се украсени со сложени дизајни и релјефи. Храмот во Дагиан е исто така важна градба, која се состои од голема правоаголна сала со централен олтар. Во Дагианус се откриени и неколку големи гробници, вклучувајќи ја и таканаречената „Кралска гробница“, која содржела богатство од злато, сребро и други скапоцени предмети.

Конар Сандал

Конар Сандал, пак, се наоѓа на околу 30 километри источно од Џирофт, во близина на селото Шахдад. Локалитетот зафаќа површина од околу 25 хектари и опфаќа голема централна тумба и неколку помали могили. Ископувањата во Конар Сандал открија комплекс од згради што вклучува голема палата, храм и неколку помали градби. Палатата во Конар Сандал се наоѓа на централната тумба и мери околу 65 метри во должина и 45 метри во ширина. Поделен е на низа соби и дворови, а ѕидовите се украсени со сложени дизајни и релјефи. Храмот во Конар Сандал е исто така важна градба, која се состои од голема правоаголна сала со централен олтар. Во Конар Сандал се откриени и неколку големи гробници, вклучувајќи ја и таканаречената „Кнежествена гробница“, која содржела богатство од злато, сребро и други скапоцени предмети.

Учествувајте во нашите тури до Џирофт, обезбедувајќи ви убава посета со подлабоко разбирање на историјата и архитектурата на оваа цивилизација. 

Последен збор

Откривањето на цивилизацијата Џирофт во раните 2000-ти е значаен развој во нашето разбирање на античката историја на Блискиот Исток. Напредниот систем на пишување на цивилизацијата, софистицираниот административен систем, богатото културно наследство и загадочната природа ги предизвикаа нашите претходни претпоставки за историјата на регионот. Наследството на цивилизацијата Џирофт обезбедува нови патишта за истражување и понатамошно истражување во историјата на древниот Блиски Исток и развојот на раните цивилизации.

Кажете ни ги вашите идеи и коментари за Jiroft Civilization во полето за коментари подолу, со задоволство ќе слушнеме од вас!